’Niemand leest online’. Wel dus!

Tal van experts waaronder usability-expert Jakob Nielsen hebben geconstateerd dat mensen online informatie vooral scannen. Dat betekent natuurlijk totaal niet dat mensen niet lezen. Dat doen ze wel. Ze scannen aan de hand van onder meer kopregels, subkopjes en beelden naar interessante informatie en gaan dan lezen. Net als bij het doornemen van een papieren of online krant.

Informatie wordt online beter gelezen dan in print
Hoe maak je unieke content die aanzet tot scannen en lezen? En die raakt, vermaakt en verrast zodat het opvalt en onthouden wordt? Een belangrijke uitdaging. Ook al omdat online tekst aantoonbaar aandachtiger gelezen wordt dan tekst in printmedia. Zo bleek al in 2007 tijdens een grootschalig eye-tracking-onderzoek van News University Poynter (American school for journalists) onder honderden online en offline krantenlezers. Hen werd gevraagd om op hun gebruikelijke wijze de krant te lezen. Zowel de offline als online krantenlezers kregen een eye tracking-bril op waardoor hun scan- en leesgedrag nauwgezet gemonitord kon worden.

Er zijn meer verrassende wetenschappelijke voorbeelden die dit resultaat aantonen. Microsoft schreef in Attention spans (2015) bijvoorbeeld dat Canadese consumenten steeds beter worden in het verwerken en coderen van online informatie. Het is inderdaad aangetoond dat consumenten soms gedachteloos ‘scrollen’, maar als ze iets zien wat hun aandacht trekt nemen ze graag de tijd om dit tot zich te nemen. Met andere woorden hun aandachtsboog wordt selectiever/korter maar tegelijkertijd aanzienlijk beter.

Er wordt online 15 tot 20% méér gelezen
Uit dit onderzoek blijkt dat áls lezers besloten hebben om een bepaald nieuwsartikel te gaan lezen ‘online lezers’ meer van het artikel lezen dan de ‘papieren lezers’. De mensen met de papieren krant lazen 57% tot 62% van de tekst van de gekozen artikelen. Bij online krantenlezers bleek dat significant hoger te zijn: 77%.

20% van alle online tekst wordt echt gelezen
Recentelijk onderzoek van de Nielsen Norman Group toont aan dat online bezoekers gemiddeld 20% van alle tekst op een pagina lezen. Tijdens het scannen valt dus 80% van alle content af. Deze content wordt door de bezoekers dus niet relevant genoeg bevonden. Een dergelijke score is wat mij betreft prima, tenminste als de bezoeker heeft gevonden waarvoor zij of hij kwam. Want het doel van online content is natuurlijk om lezers de gewenste informatie te bieden en niet om een onhaalbare 100% lees-score te bereiken.

Simpel: bondige en uitnodigende tekst
De veelgehoorde opmerking dat mensen niet meer lezen en dus ook online geen teksten lezen vind ik daarom niet terecht. Mensen scannen en lezen selectief en intensief de teksten die zij relevant vinden. De oplossing om mensen aan het lezen te krijgen is simpel: bondige en relevante tekst schrijven die uitnodigt om te lezen. We moeten lezers dus helpen om content te scannen. Content Strategy: Writing for Health Consumers on the Web (Petersen) zegt het zo: “Knowing and writing for the target user audience, using appropriate information sources when creating content, and writing scannable content are three key objectives of the process”.

Hoe maak je scanbare webteksten?
Mijn top 5 lijstje van tips om online tekst beter scanbaar te maken:

1. Gebruik bulletpoints (of een nummering) om de belangrijkste punten naar voren te brengen en de aandacht van je lezer te sturen.
2. Gebruik duidelijke kopteksten en subkopjes en geen cryptische omschrijvingen.
3. Gebruik witruimte want dat geeft overzicht. Door na een aantal zinnen een witregel te gebruiken en teksten op te delen in blokjes ziet tekst er voor de lezer aantrekkelijker uit dan een hele lap tekst.
4. Val met de deur in huis: oftewel begin met je conclusie. Hierdoor weet jouw online bezoeker/lezer direct wat hij of zij aan informatie mag verwachten en of dit aanspreekt.
5. Gebruik makkelijke taal en korte zinnen. Tekst op taalniveau B1, dat is geen Jip-en-Janneke-taal, is voor bijna iedereen begrijpelijk en prettig om te lezen.

Conclusie: er wordt wél gelezen
Het zal je niet verrassen: mijn conclusie over online leesgedrag is dat mensen wel lezen, maar dat ze steeds selectiever worden bij het kiezen van wat ze willen lezen. Door je online bezoekers te helpen bij het scannen van relevante informatie zet je hen sneller aan om de tekst te lezen waarna ze deze intensiever tot zich nemen en sneller overtuigd worden dan bij informatie in print.

Over Jeroen van Netten / Rhinoz (web)tekst + marketing

Tekst-expert/copywriter Jeroen van Netten van 1-mans bureau Rhinoz (web)tekst + marketing in Soest is gespecialiseerd in verkoopstimulerende content marketing.
En in het makkelijk uitleggen van complexe materie. Je mag ‘m gerust een veelzijdige en creatieve vakidioot noemen. Hij schrijft o.a. zoekmachinevriendelijke teksten voor websites (SEO webteksten), korte teksten voor e-mails en blogs maar ook lekker leesbare teksten voor whitepapers en e-papers. Zijn opdrachtgevers – vooral MKB-ondernemers – zijn onder meer actief in de ICT, de medische sector, bouw/vastgoed, de automotive branche en handel/industrie.

Interesse in een inspirerend adviesgesprek? Maak vrijblijvend een afspraak.